Some tricks for Vista and Windows 7 Users

ဒီတစ္ပတ္ေတာ့ စာေမးပြဲေတြရွိေနတာနဲ့ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေလးေတြပဲ share လိုက္ပါတယ္။ က်ြန္ေတာှလို Vista သံုးသူေတြအတြက္ အသံုးဝင္မယ့္ trick ေလးေတြအေျကာင္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ပထမဆံုးကေတာ့ hibernate menu ပါ။ Windows Vista မွာ hibernate က start menu မွာ ပါမလာပါဘူး။ ထည့္ေပးခ်င္ရင္ကေတာ့ ေအာက္ပါ အဆင့္အနည္းငယ္ကို လိုက္လုပ္ျကည့္လိုက္ပါ။

မွတ္ခ်က္။ ။ Classic Start Menu သံုးထားတယ္ဆိုရင္ ရိုးရိုး Start Menu ကို ျပန္ေျပာင္းထားပါ။

• Task Bar မွာ right click နွိပ္ျပီး Properties ကို ဝင္ပါ။

• Start Menu tab ကို ေရြးျပီး Start Menu ဆိုတဲ့ radio button ကို နွိပ္ေပးပါ။

• ျပီးရင္ေတာ့ OK ကိုနွိပ္ျပီး ျပန္ထြက္ပါ။

Enable Hibernate in Start Menu

• Start Menu မွာ cmd လို့ ရိုက္ပါ။

• Ctrl + Shift + Enter ကို နွိပ္ပါ။ ( Right Click နဲ့ Run As Administrator ကို ေရြးတာနဲ့ အတူတူပါ)

• powercfg –h on လို့ ရိုက္ျပီး enter နွိပ္ပါ။ (ျပန္ပိတ္ခ်င္ရင္ powefcfg powercfg –h off)

ဒီလိုဆိုရင္ Start menu ရဲ့ shut down options မွာ hibernate ဆိုတဲ့ menu ေရာက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Move Shut Down Menu in start menu (copied from Ko Andy’s wesheme blog post)

• Start Menu က Start Search မွာ "Power Options" ဆိုၿပီး ႐ွာပါ။

• Programs မွာ "Power Options" ဆိုတာေတြရပါမယ္။ Click လုပ္ပါတယ္။

• Preferred Plan ရဲ႕ Change Plan Settings ကို Click လုပ္ပါတယ္။

• Change advanced power setting ကို ထပ္ႏွိပ္ပါတယ္။

• Power buttons and lids \ Start menu power button မွာ Shut down ကိုေ႐ြးလိုက္ပါတယ္။

Show Gtalk Current music track in Vista / Windows 7 [link]

ဂ်ီေတာ့ဂ္မွာ show current music track ကို တစ္ခ်ို့တစ္ေလ သံုးျကပါလိမ့္မယ္။ Windows XP တုန္းက player တစ္ခုခုနဲ့ သီခ်င္းဖြင့္ျပီး show current music track ေရြးလိုက္တာနဲ့ ေျပာင္းသြားေပမယ့္ vista နဲ့ ဖြင့္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ေျပာင္းမသြားတာ ျကံုဖူးျကမယ္ထင္တယ္္။ ဒီျပသဿသနာကို ေျဖရွင္းဖို့ကေတာ့ ေအာက္ပါ အခ်က္ေလးေတြ လိုက္လုပ္ေပးပါ။

• Gtalk ကို uninstall လုပ္ပါ။

• Gtalk setup file မရွိေသးရင္ ဒီေနရာ မွာ ေဒါင္းလုပ္လုပ္ပါ။

• ျပန္ျပီး install မလုပ္ခင္မွာ googletalk-setup.exe ဆိုတဲ့ဖိုင္ကို Right-Click နဲ့ run as administrator ကို ေရြးျပီး install လုပ္ပါ။

ဂ်ီေတာ့ဂ္ကို ျပန္ဝင္ျပီး သီခ်င္းဖြင့္ရင္း ျပန္စမ္းျကည့္လို့ရပါျပီ။ ဒီလိုမွ မရေသးရင္ Windows Media Player မွာ Tools > Options > Plug-ins (tab) > Background (category) ကေန Google Talk Music Plugin ရဲ့ checkbox မွာ အမွန္ျခစ္ လုပ္ေပးပါ။ အဆင္ေျပေလာက္ပါျပီ။

Winamp 5.5 or Higher Versions သံုးတဲ့သူေတြအတြက္

(Note: I haven’t tested this trick yet coz I don’t use winamp palyer – I copied from here. Do at your own risks)

For Winamp there is a diffrent process. It is very simple and it can be done in the following way.

• Go to the root directory of Winamp which is usually in C:\Program Files\Winamp\

• Select Tools > Folder Options >View (Tab) and uncheck the hide extensions for known file types and click Ok.

• Now create an empty file (Right click the mouse -> New -> Text document), so the default file would be like “New Text Document.txt”.

• Rename the above file to “winamp.m3u” and save.

စကားမစပ္ Windows 7 upgrade ကို sutdent discount 49.95$ နဲ့ ရလို့  (မရရင္ 120 နီးပါးေတာင္မွ) မျကာမီ ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ vista ကေန upgrade လုပ္ပါေတာ့မယ္။ မဘုတ္ကေတာ့ ေဈးျကီးလို့ အခုေနအခါေတာ့ ေမ်ွာှေတာှေယာင္ အေျခအေနပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဆိုေတာ့ Windows 7 ရဲ့ ေကာင္းက်ိုးဆိုးက်ိုးေတြအေျကာင္း စာေမးပြဲျပီးေနာက္မွာ ဆက္ပါမယ္။ အားလံုး အစစ အရာရာ အဆင္ေျပပါေစ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

ေတာှကီ - follew me at Twitter 

Copyright Information (3)

အပိုင္း ၁ နဲ့ ၂ ကို ေရးျပီးေပမယ့္လည္း ေရးစရာကလည္း ေတာှေတာှမ်ားမ်ား က်န္ေသးတာကို ေတြ့ရတယ္။ Copyright အေျကာင္းကလည္း အေတာှ မ်ားသားပဲ။ ဒါေျကာင့္ စိတ္မဝင္စားျကတာျဖစ္မယ္လို့ ေတြးမိပါတယ္။ ေနာက္ စိတ္ဝင္စားတဲ့သူေတာှေတာှမ်ားမ်ားရွိလို့လဲ ေရးရတာ အားရဝမ္းသာ ရွိလွပါတယ္။ ဒီတစ္ခါေတာ့ စပ္ဆက္စဉ္းစားမိသေလာက္ ေရးလိုက္ပါတယ္။

ဟိုအရင္ပိုင္းမွာတုန္းက Copyright ပိုင္ရွင္ျဖစ္လာဖို့အတြက္ register လုပ္စရာမလိုဘူးလို့ ေရးခဲ့ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ တကယ္လို့ ကိုယ္ဟာ ပိုင္ရွင္ အစစ္အမွန္ျဖစ္ေျကာင္း ျပဖို့ လိုအပ္လာျပီဆိုရင္ ဘာေတြနဲ့ ျပရမလဲ။ ဘယ္သူပိုင္သလဲဆိုတာ တရားရံုးမွာ စစ္ေဆးေမးျမန္ဖို့ ရွိလိုနိုင္တဲ့အတြက္ ကိုယ့္ဘက္ကေန ျကိုတင္ျပင္ဆင္ထားရင္ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ဘယ္ေတြ လိုအပ္မလဲ ျကည့္လိုက္ျကရေအာင္။

• အလုပ္ရဲ့ ပံုျကမ္းေတြ၊ အစီအစဉ္ေတြ ကို ရက္စြဲနဲ့တကြ မွတ္တမ္းထားရွိမွု

• အလုပ္လုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ research ေတြ လုပ္ခဲ့တယ္ဆိုရင္ ရက္စြဲအတိအက် ထားရွိမွု

• အလုပ္ အဆင့္ဆင့္ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာတာကို မွတ္တမ္းတင္ထားမွု

• ျပီးသေလာက္ လုပ္ငန္းကို သူငယ္ခ်င္း၊ လုပ္ေဖာှကိုင္ဘက္ေတြနဲ့ ေဆြးေနြးတိုင္ပင္မွု

• အလုပ္နဲ့ဆိုင္တဲ့ သေဘာတူစာခ်ုပ္ေတြနဲ့ တျခားအေရးပါတဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ထားမွု

စတဲ့ အခ်က္ေတြက သင့္ကို copyright ပိုင္ရွင္ ျဖစ္ေျကာင္း သက္ေသျပေပးပါလိမ့္မယ္။

Copyright ပိုင္ရွင္ ျဖစ္ေျကာင္း သက္ေသအျဖစ္မယူနိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြကေရာ?

Copyright ကို register မလိုဘူးဆိုေတာ့ အတုလုပ္ခ်င္သူကေန လြယ္လြယ္ကူကူ လုပ္ယူနိုင္တယ္လို့ ေတြးနိုင္စရာ အေျကာင္းရွိပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ ပိုင္ရွင္ျဖစ္ေျကာင္း ယူဆလို့ မရနိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြကိုလည္း သိထားသင့္ပါတယ္။

• စာတိုက္ကေန product ကို ကိုယ္ဆီကိုယ္ကိုယ္ ျပန္ပို့ျခင္း

• Copyright notice ( © Talkii 2009 ) စသျဖင့္ သူမ်ား product ေပါှမွာ နာမည္တပ္ျခင္း

• သီခ်င္းဆိုရင္ သက္ဆိုင္ရာ အသင္းအဖြဲ့ (music association) မွာ register လုပ္ျခင္း

• သီးသန့္အဖြဲ့အစည္းနဲ့ product ကို copyright အတြက္ register လုပ္ျခင္း

စတာေတြကို Copyright ပိုင္ရွင္ျဖစ္ဖို့ အေထာက္အထားအေနနဲ့ အသံုးျပုလို့ မရနိုင္ပါဘူး။

What are the rights of copyright owner?

ပိုင္ရွင္မွာ copyright ရွိတာေတာ့ ဟုတ္ပါျပီ။ အဲဒါျကီးကိုင္ျပီး ဘာလုပ္ရမွာလဲ။ ဟုတ္ကဲ့ copyright ကို ကိုင္ထားျပီး ကိုယ့္ product ကို လူအမ်ားကိုျဖစ္ေစ၊ တစ္ဦးခ်င္းကိုျဖစ္ေစ အသံုးျပုခြင့္၊ ျကည့္ရွုခြင့္ စသျဖင့္ ခြဲထားလို့ရပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ Copyright ပိုင္ရွင္တစ္ေယာက္က သူ့ product ရဲ့ copyright ကို တျခားတစ္ေယာက္ဆီကို ေရာင္းခ်၊လြွဲေျပာင္းလို့ရပါတယ္။ အဲသလိုမ်ိုးကို Copyright assign လုပ္တယ္လို့ ေခါှပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ိုးကေတာ့ licensing copyright ပါ။ သူကေတာ့ ကိုယ့္ product ကို တျခားတစ္ေယာက္ကို အသံုးျပုခြင့္ ေပးတာပါ။ ဥပမာဆိုရရင္ Microsoft Office Suit တစ္ခုကို ဝယ္တယ္ဆိုရင္ က်ြန္ေတာှတို့က microsoft ဆီကေန အသံုးျပုခြင့္လိုင္စင္ကိုပဲ ဝယ္တာျဖစ္ျပီးေတာ့ software တစ္ခုလံုးကေတာ့ microsoft ပဲ ပိုင္ပါတယ္။

Copyright ပိုင္ရွင္အေနနဲ့ တျခားလုပ္နိုင္တာေတြကေတာ့ သူ့ရဲ့လုပ္ငန္းေပါှအလိုက္ သက္ဆိုင္ရာ ဉာဏ ပစဿစည္းေတြကို တစ္စံုတစ္ေယာက္ဆီ လြွဲေျပာင္းအသံုးျပုခြင့္ ေပးေတာ့မယ္ဆိုရင္ လုပ္နိုင္တဲ့ ထားနိုင္တဲ့ စည္းကမ္းေတြ အမ်ားျကီးရွိပါတယ္။ ဥပမာ စာေရးဆရာတစ္ေယာက္က ပံုနွိပ္သူကို တစ္ခါပဲ ပံုနွိပ္ခြင့္၊ သက္ဆိုင္ရာ နိုင္ငံမွာပဲ ပံုနွိပ္ခြင့္၊ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုအတြင္းမွာပဲ ပံုနွိပ္ခြင့္၊ အေရအတြက္ ကန့္သတ္နိုင္ခြင့္ နဲ့ သက္ဆိုင္ရာ format (hard copies, soft copies) စသျဖင့္ ခြဲထားလို့ရပါတယ္။ ဒီလိုပဲ ေငြေပးေခ်တဲ့ပံုစံကိုလည္း ပိုင္ရွင္ကေန သတ္မွတ္ေပးလို့ရပါတယ္။ လြွဲေျပာင္းေပးအပ္တာေတြ၊ အသံုးျပုခြင့္ေပးတာေတြကိုေတာ့ copyright ပိုင္ရွင္ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ၊ တျခားအခြင့္ရွိသူတစ္ေယာက္ကျဖစ္ေစ နွုတ္တစ္ရာ စာတစ္လံုးဆိုသလိုပဲ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် လက္မွတ္ထိုးျပီး စာရြက္ေပါှမွာပဲ ေရးပါတယ္။ ဒီအခါမွာေတာ့ စာခ်ုပ္ထဲမွာ ဘီဇက္နက္သေဘာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအရ အမ်ိုးမ်ိုးေသာ လိုင္စင္ေတြ၊ အခြင့္အေရးေတြကို စာမ်က္နွာေပါှမွာ အကုန္ေရးေလ့ရွိပါတယ္။

လြွဲေျပာင္းေပးအပ္တဲ့အခါမွ ေတြ့ရတတ္တာေတြ ျကည့္ျကရေအာင္။

Assignment

Assignment ဆိုတာ သက္ဆိုင္ရာ copyright ရွိတဲ့ ပစဿစည္းတစ္ခုကို လြွဲေျပာင္းေပးအပ္ ဒါမွမဟုတ္ အသံုးျပုခြင့္ေပးတဲ့အခါမွာ တရားဥပေဒ ေဘာင္ဝင္ေအာင္ လုပ္ဖို့အတြက္ copyright ပိုင္ရွင္ကေန တျခားတစ္ေယာက္ကို ေရးေပးတဲ့ စာခ်ုပ္သေဘာမ်ိုးကို ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ အထက္စာပိုဒ္မွာ ေျပာခဲ့သလိုပဲ Copyright ကို assign လုပ္ျပီးတဲ့အခါမွာ copyright ကို ပိုင္ရွင္ အသစ္ဆီ လြွဲေျပာင္းေပးအပ္လိုက္တာပါ။ ဥပမာေျပာရရင္ ရုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္ေရးကေန ဇာတ္ညြွန္းတစ္ခုရဲ့ copyright assignment ရရွိဖို့ ဇာတ္ညြွန္းေရးသူဆီကေန ဝယ္ယူရပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ အဲဒီဇာတ္ညြွန္းဟာ ရုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္ေရးပိုင္ ျဖစ္သြားပါျပီ။

Licences

လိုင္စင္မွာ ၃မ်ိုး ၃စား ရွိပါတယ္။ ပထမဆံုးကေတာ့ Exclusive licence ပါ။ သူကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း ပိုင္ရွင္ကေန တစ္ေယာက္ေယာက္ဆီကို လြွဲေပးလိုက္မယ္။ အဲဒီသူက ပိုင္ရွင္ အသစ္ျဖစ္လာျပီးေတာ့ သူတစ္ေယာက္ထဲကပဲ အသံုးျပုခြင့္ ရရွိလာပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ဟာ သူ့ရဲ့ ဝတဿထု ပံုနွိပ္ခြင့္ကို ထုတ္ေဝသူတစ္ေယာက္ဆီ ေရာင္းခ်လိုက္ပါတယ္။ ထုတ္ေဝသူဟာ အဲဒီစာအုပ္ရဲ့ copyright ပိုင္ရွင္ျဖစ္လာျပီးေတာ့ သူတစ္ေယာက္တည္းကပဲ စာအုပ္ကို ပံုနွိပ္ခြင့္ ရွိလာပါတယ္။ စာေရးသူဟာ ေနာက္ထပ္ ပံုနွိပ္သူတစ္ေယာက္ဆီကို လိုင္စင္ သက္တမ္း ရွိေနသ၍ အဲဒီ စာအုပ္ကို ထပ္မံထုတ္ေဝခြင့္ ေပးလို့ မရေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ အဲဒီ copyright ကို ခ်ိုးေဖာက္ခံရလို့ရွိရင္ (စာအုပ္ကို တစ္စံုတစ္ေယာက္က ကူးယူေရာင္းခ်ျခင္း သို့မဟုတ္ တနည္းနည္းျဖင့္ ခ်ိုးေဖာက္ျခင္း) စာေရးသူေရာ၊ ထုတ္ေဝသူကပါ ခ်ိုးေဖာက္သူကို တရားစြဲဆိုနိုင္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ တစ္မ်ိုးကေတာ့ non-exclusive licence ပါ။ ခင္ဗ်ားရဲ့ အလုပ္တစ္ခု (ဖန္တီးခ်က္တစ္ခု) ကို တျခားသူတစ္ေယာက္ဆီကို non-exclusive licence အေနနဲ့ လြွဲေပးလိုက္ျပီဆိုရင္ကေတာ့ ခင္ဗ်ားရဲ့ ဖန္းတီးခ်က္ကို ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ တျခားေနာက္ထပ္ အသံုးျပုသူကိုျဖစ္ေစ ထပ္လြွဲေပးလို့ ရပါေသးတယ္။ ဥပမာ ကာတြန္းဆရာတစ္ေယာက္ကေန စာအုပ္တစ္အုပ္အတြက္ ပံုတစ္ပံု ေရးေပးလိုက္ျပီးေတာ့ အဲဒီပံုကိုပဲ ေနာက္တစ္ေယာက္ဆီကို ထပ္ေရာင္းလို့ရပါေသးတယ္။ သူကိ္ုယ္တိုင္လည္း အဲဒီပံုကို ျကိုက္သလို သံုးခြင့္ ရွိပါေသးတယ္။ သေဘာကေတာ့ လိုင္စင္ဟာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္ သီးသန့္မဟုတ္ပဲ အမ်ားနဲ့ သံုးလို့ရတယ္ဆိုတာပါ။ ေစာေစာကေပးထားတဲ့ ဥပမာထဲက microsoft office product ဟာ ဒီသေဘာမ်ိုးပဲျဖစ္ပါတယ္။ က်ြန္ေတာှဝယ္ျပီးသံုးထားတယ္ဆိုရင္ microsoft ကေန ေနာက္ထပ္တစ္ေယာက္ဆီကို ေရာင္းခ်ခြင့္ ရွိေနပါေသးတယ္။

ေနာက္ဆံုးတစ္မ်ိုးကေတာ့ implied licence ပါ။ ခင္ဗ်ားက သတင္းစာတိုက္တစ္ခုကို အေျကာင္းအရာ တစ္ခုခုနဲ့ ပတ္သတ္ျပီး စာလွမ္းေရးတယ္ဆိုရင္ အယ္ဒီတာကေန ေပးစာကဏဿဍကို ထည့္သြင္းေဖာှျပဖို့ implied licence ရရွိပါတယ္။ ဒီလိုပဲ copyright ရွိတဲ့ ပစဿစည္းတစ္ခုကို အဖြဲ့အစည္းကျဖစ္ျဖစ္ လူပုဂဿဂိုလ္တစ္ဦးကျဖစ္ျဖစ္ ျပပြဲမွာျဖစ္ေစ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ေနရာရာမွ အသံုးခ်ဖို့ ခြင့္ေတာင္းျပီး sponsor ေပးတယ္ဆိုရင္ ထိုသူမွာ implied licence ရရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုင္စင္က အျခားအေျခအေနေတြေပါှမွာ မူတည္ေသးတာေျကာင့္ implied licence ေပါှမွာ သိပ္ မသံုးသင့္ဘဲ ပိုင္ရွင္ကိ္ုယ္တိုင္ဆီမွာပဲ ခြင့္ေတာင္းျပီး သင့္ေတာှတဲ့ လိုင္စင္ရယူတာ ပိုျပီး အသံုးဝင္ပါလိမ့္မယ္။ (အမွန္အတိုင္းေျပာရရင္ ဒီလိုင္စင္ကို သိပ္နားမလည္လို့ မူရင္းကိုပါ ထည့္ေပးလိုက္ပါတယ္ - စကားပိန္)

In some cases, permission from a copyright owner to use copyright material may be implied from all the circumstances. For example, when a person sends a letter which comments on current events to the editor of a newspaper, it is likely that the newspaper will have an implied licence to publish that letter on its letters page. Similarly, when copyright material is commissioned or prepared for a particular purpose, it is likely that the person or organisation for which the material is created will have an implied licence to use that material for that purpose, unless there is something to indicate otherwise.

However, the nature and scope of an implied licence, and who can rely upon it, will always depend on all the circumstances. It can often be difficult to work out whether a licence can be implied for someone to use copyright material. This is why, if permission is needed, it is generally best to get express permission, rather than rely on implied licences.

What is infringement of copyright?

Copyright ရွိတဲ့ ပစဿစည္းတစ္ခုခုကို ခင္ဗ်ားကေန တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကိုျဖစ္ေစ၊ တစ္ခုလံုးကိုျဖစ္ေစ ပိုင္ရွင္မသိဘဲနဲ့ ယူသံုးလိုက္ျပီဆိုရင္ ဒါဟာ copyright infringement (ခ်ိုးေဖာက္မွု) ပါပဲ။ နည္းပညာတိုးတက္လာတာဟာ ေကာင္းက်ိုးရွိသလို copyright ခ်ိုးေဖာက္မွုေတြ လုပ္ဖို့ လြယ္ကူလာတဲ့ ဆိုးက်ိုးလည္း ရွိပါတယ္။ Hacking, Cracking, Mod-chipping and decoding ေတြဟာလည္း copyright ကို ခ်ိုးေဖာက္နည္းေတြပါပဲတဲ့။ အခု ဘေလာ့ဂ္ေလာကမွာ ေခတ္စားေနတဲ့ forward mail ကိစဿစေတြဟာလည္း ခ်ိုးေဖာက္နည္း ေနာက္တိုးအျဖစ္နဲ့ သတ္မွတ္လိုက္ခ်င္ပါတယ္။

ခြင့္မေတာင္းပဲ သံုးတဲ့အခါမ်ိုးေတြမွာ ခ်ိုးေဖာက္တယ္လို့ သက္ေရာက္မွု မရွိေစရဆိုျပီးေတာ့ သတ္မွတ္ထားတာမ်ိုးေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ဘယ္အခါမ်ိုးေတြလဲဆိုေတာ့ ေလ့လာစမ္းစစ္သူေတြ၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ စီးပြါးေရးအတြက္သံုးတာမဟုတ္တဲ့ အခါမ်ိုးေတြမွာပါ။ Research or study and Fair dealing လို့ ေခါှပါသတဲ့။ ဥပမာေျပာရရင္ တီဗီ program တစ္ခုကို တိပ္ေခြနဲ့ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို ကူးယူျပီးေတာ့ personal အတြက္ (ေက်ာင္းစာ၊ research အတြက္) သံုးတာမ်ိုးကိုေတာ့ ခြင့္ျပုေပးနိုင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကြန္ပ်ူတာ program တစ္ခ်ို့နဲ့ ေဖာင့္ေတြကို personal use အတြက္ သံုးခြင့္ေပးတာကို သတိရမိပါတယ္။

ကိုယ့္ copyright ကို ခ်ိုးေဖာက္ခံရတဲ့အခါမွာ ဘယ္လိုတုန့္ျပန္မလဲ?

ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ဟာ copyright ပိုင္ရွင္တစ္ဦးျဖစ္ျပီး ခင္ဗ်ားရဲ့ product တစ္ခု တုပျခင္း ျကံုေတြ့ခဲ့ရင္ကေတာ့ ဘယ္လို တုန့္ျပန္မလဲဆိုတာက သင့္အေပါှမွာပဲ မူတည္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဥပေဒ ခ်ိုးေဖာက္မွု အျဖစ္နဲ့ သက္ေရာက္လို့မို့ တရားစြဲဆိုျခင္းျဖစ္ေစ၊ ေလ်ာှေျကးေတာင္းခံျခင္းျဖစ္ေစ တျခား ဥပေဒနည္းေတြနဲ့ ေျဖရွင္းလို့ ရပါတယ္။ ခင္ဗ်ားဟာ စာေရးဆရာအသင္း ဒါမွမဟုတ္ အသင္းတစ္ခုခုဆီ ပါဝင္ထားမယ္ဆိုရင္ သက္ဆိ္ုင္ရာ အသင္းအဖြဲ့ဆီမွာ အကူအညီ ေတာင္းခံလို့လည္း ရနိုင္ပါေသးတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ခင္ဗ်ားဟာ တစ္ေယာက္ေယာက္ဆို အသံုးျပုခြင့္ လိုင္စင္ေပးအပ္ထားလို့ရွိရင္လည္း သူတို့နဲ့အတူ ခ်ိုးေဖာက္သူကို တရားဥပေဒအရ အေရးယူနိုင္ပါလိမ့္မယ္။

ကိုယ့္ product ေတြ သူမ်ား မကူးယူနိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ?

ဒီလို တားဆီးဖို့ရာကေတာ့ ၁၀၀ ရာခိုင္နွုန္း မျဖစ္နိုင္ဘူးလို့ ေျပာပါရေစ။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ နည္းပညာတိုးတက္မွုဟာ ေကာင္းတဲ့ဘက္တစ္ခုတည္း မွာတင္မဟုတ္လို့ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အတန္အသင့္ထိေတာ့ ကူးယူမွု ေလ်ာ့နည္းသြားနိုင္ပါတယ္။ ဘေလာ့ဂ္အေျကာင္းဘက္ နဲနဲ ျပန္လွည့္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ စာေတြကို ကူးယူလို့ မရေအာင္၊ select မွတ္ယူလို့ မရေအာင္၊ right click လုပ္လို့ မရေအာင္ တားဆီးေပးနိုင္တာတဲ့ နည္းေတြရွိပါတယ္။ ပံုဆိုရင္လည္း resolution ေလ်ာ့ျပီးမွ တင္တာမ်ိုးေတြ လုပ္ထားလို့ ရနိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အထက္မွာ ေျပာသလိုပါပဲ။ ရာနွုန္းျပည့္ ကာကြယ္မွုေတာ့ ေပးနိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ကိုညီလင္းဆက္ဘေလာ့မွာ comment ေပးထားတာကို ဖတ္ဖူးပါတယ္။ မကူးေစခ်င္ရင္ မေရးနဲ့ေပါ့တဲ့။ ဘယ္လို ဦးေနွာက္မ်ိုးနဲ့ စဉ္းစားျပီး ေျပာထြက္သလဲဆိုတာ ေတြးလို့ မရပါဘူး။ ေနာက္တစ္ေယာက္ကလည္း ေျပာတယ္။ ပညာေပးတဲ့စာမ်ိုးဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္လိုမ်ိုးေနေန ကူးခြင့္ေပးသင့္ပါတယ္တဲ့။ ကိုNLS ျပန္ေျပာထားတာက ပညာေပးတယ္ဆိုတာ ပညာ knowledge ကိုပဲ ေပးတာျဖစ္ျပီး content ျကားခံ ျဖစ္တဲ့ စာကို ေပးတာမဟုတ္ပါဘူးတဲ့။ မွတ္သားစရာပါ။ စကားမစပ္ အဲဒီ ပို့စ္ ကို ျပန္ဖတ္ေတာ့ ကြန္မန့္ေတြ မရွိေတာ့တာ ေတြ့တယ္။ အဲဒါဖတ္ျပီးရင္ ကိုရြာသားေရးတဲ့ sharing ကိစဿစကို လည္း ဖတ္ျကည့္ေပးပါဦး။ တစ္ခုခုေတာ့ ရသြားမယ္ထင္ပါတယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ သူမ်ားကို share ခ်င္စိတ္ေလး ျဖစ္သြားမယ္ဆိုရင္ ေက်နပ္ပါတယ္။ :P
share တဲ့အခါ နာမည္ေလး လိပ္စာေလး ထည့္ေပးလို့ကေတာ့ အတိုင္းထက္အလြန္ေပါ့။

ေကာှပီကူးတယ္ဆိုတာ က်ြန္ေတာှတို့ ျမန္မာဘေလာ့ဂ္ေတြမွာမွ ျကံုေတြ့ရတဲ့ ျပသဿသနာမဟုတ္ပါဘူး။ အျခားေနရာေတြမွာလည္း ျကံုေတြ့ရတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ သီခ်င္းေတြ။ ဟိုလူက ဟိုကေနကူးလိုက္၊ ဒီလူကေန ဟိုလူကူးထားတာကို ျပန္ကူးလိုက္။ ေနာက္ဆံုး ထြက္လာတဲ့အေခြကို ခိုးကူးက ျပန္ကူးလိုက္။ အကူးသံသရာမဆံုးနိုင္ပါဘူး။ ဒီလိုပဲ web design ေတြမွာလည္း လွတဲ့ design ေတြဆိုရင္ ကူးလိုက္ျကျပန္ျပီ။ ပိုလြယ္တာကိုး။ view source ကေန အကုန္ျကံုးကူးလိုက္ရံုပဲ။ ေနာက္မွ လုပ္တတ္တယ္ဆိုရင္ နာမည္ေလးေျပာင္း၊ စာေလးေျပာင္းေပါ့။ အဲသလို ကူးနည္းေတြက နိုင္ငံတကာမွာ ျကံုေတြေနရျပီးျဖစ္လို့ ေျဖရွင္းနည္း တစ္ခ်ို့ ရွိပါတယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ ပထမဆံုး ကူးတဲ့သူကို စာနဲ့ျဖစ္ေစ၊ အီးေမလ္းနဲ့ျဖစ္ေစ တိုက္ရိုက္ ဆက္သြယ္မယ္။ ေနာက္ အလုပ္ရွင္ကိုျဖစ္ေစ၊ အလုပ္သမားကို ျဖစ္ေစ၊ client ကိုျဖစ္ေစ ဆက္သြယ္မယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္ဆိုရင္ လူသိရွင္ျကား နာမည္ဖ်က္ စာရင္းသြင္းမယ္။ Google ရဲ့ DMCA ကို သံုးျပီးေတာ့ သူ့ဆိုဒ္ကို ရွာလို့ မရေအာင္ ပိတ္ပင္မယ္။ ေနာက္ဆံုး တရားရံုးမွာအထိ အေရးယူလို့ ရနိုင္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာက Copyright Act မရွိတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဟိုးလြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ေပါင္း ၉၀ ေက်ာှ 1914 Copyright Act ဆိုတာ ရွိေနျပီးသားပါ။ ဒါေပမယ့္ update ျဖစ္ဖို့ လိုေနတာေျကာင့္ လူသိနည္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူထုစိန္ဝင္းေရးထားတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ကို Book-hives မွာ ရွာဖတ္လို့ ရပါတယ္။ (hotlinkfiles က ဝင္လို့ မရဘူးျဖစ္ေနေသးလို့ တင္မေပးနိုင္တာ ခြင့္လြွတ္ပါ) Eleven Media Group ကေန Whisky ကုမဿပဏီကို တရားစြဲတဲ့ အမွုကိုလည္း သတိရမိပါတယ္။ သူကေတာ့ နာမည္အတုခိုးမွုေျကာင့္ လို့ ထင္ပါတယ္။

နိဂံုးခ်ုပ္ရရင္ Copyright ဆိုတာ နိုင္ငံ တစ္ခုနဲ့တစ္ခုအလိုက္ ကြာျခားနိုင္ေပမယ့္ သေဘာတရားဟာ တူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Copyright Owner ျဖစ္လာဖို့ Register လုပ္ဖို့ လိုတဲ့နိုင္ငံရွိသလို မလိုတဲ့နိုင္ငံရွိပါတယ္။ ဘာေတြ ဘယ္လိုပဲ တားဆီးမွုေတြ ရွိေနရွိေန ကူးတဲ့သူကေတာ့ နည္းပညာ အကူအညီနဲ့ ကူးယူေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တားဆီးနိုင္ဖို့ နည္းလမ္းကေတာ့ ကိ္ုယ္တိုင္ သူမ်ားလုပ္အားကို စာနာ နားလည္နိုင္စြမ္း ရွိလာဖို့ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္သူပ်က္ပ်က္ ကိုယ္တရားမပ်က္ေစဖို့ ျကိုးစားနိုင္ျကပါေစ။ လုပ္အားတန္ဖိုး ေလးစားနိုင္ျကပါေစ။ တန္ဖိုးထားနိုင္ျကပါေစ။ ဘယ္လိုမရ မရဘူး။ က်ုပ္တို့က ကူးရတာကို ေပ်ာှတာဆိုလို့ ေျပာလာရင္ကေတာ့ အကူးခံရသူေတြအစား ေလ်ာ့ကူးေပးပါလို့ ေတာင္းဆိုပါရေစ။

အခ်ိန္ယူ ဖတ္ရွုတာ ေက်းဇူးအမ်ားျကီးတင္ပါတယ္။ ခရီးသြားလိုက္တာရယ္ ေရးဖို့ အရွိန္ယူေနတာရယ္ေျကာင့္ ျကာသြားတာ ခြင့္လြွတ္ေပးပါ။  ေနာက္ပိုင္းမွ forward mail ထက္ ပိုျပီး မွန္ကန္တဲ့ မ်ွေဝတဲ့နည္းေတြ၊ feed ေတြအေျကာင္း ဆက္ပါဦးမယ္။

ေတာှကီ

External Links:
1. http://www.flickr.com/photos/samiksha/445070705/
2. http://www.google.com/dmca.html
3. http://digitalmash.com/journal/articles/the-real-jim-shady/
4. http://www.globecartoon.com/neweconomy/04.html

Good and Bad

၂၀၀၉ ခုနွစ္ရဲ့ နိုဘဲလ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ကို ဒီေန့ပဲ ေျကျငာလိုက္ပါျပီ။ ဆုရရွိသြားသူကေတာ့ အေမရိကန္နိုင္ငံရဲ့ ၄၄ေယာက္ေျမာက္ သမဿမတ ဘားရက္ အိုဘားမားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ့ရဲ့ နိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ခိုင္ျမဲလာေအာင္ စြမ္းစြမ္းတမံ ျကိုးပမ္းနိုင္မွုနဲ့ လူထုအျကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္နိုင္မွုေတြေျကာင့္ ေပးခဲ့တာလို့ ေနာှေဝအေျခဆိုက္ နိုဘဲလ္ဆုေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ့က ဆိုပါတယ္။ အိုဘားမားဟာ ဆုရရွိဖို့ ေရွ့ေျပးေနတဲ့ ဇင္ဘာေဘြ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ ေမာှဂန္၊ ကိုလံဘီယာ အမတ္ ေကာှဒိုဘာ၊ တရုတ္နိုင္ငံက ဟူဂ်ီယာ စတဲ့သူေတြကို ေက်ာှျပီး ရရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ အိုဘားမားဟာ နိုဘဲလ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို ေလးေယာက္ေျမာက္ရရွိခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ သမဿမတလည္း ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ သူ့အရင္ကေတာ့ ၁၉၀၆ ခုနွစ္မွာ သမဿမတ Theodore Roosevelt ၊ ၁၉၁၉ မွာ သမဿမတ Woodrow Wilson နဲ့ ၂၀၀၂ ခုနွစ္မွာ သမဿမတ Jimmy Carter တို့က အသီးသီး ရရွိခဲ့ပါတယ္။ မနွစ္က ဆုရရွိသြားတဲ့ ဖင္လန္သမဿမတေဟာင္း Marti Ahtisaari ကေတာ့ ဆုေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ့ကေန အိုဘားမားရဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို အားေပးေထာက္ခံတဲ့အေနနဲ့ ခ်ီးျမွင့္ေပးခဲ့တာျဖစ္မယ္လို့ ေျပာပါတယ္။ ၂၀၀၄ ခုနွစ္ နိုဘဲလ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ကင္ညာနိုင္ငံသူ Wangari Muta Maathai ကေတာ့ အာဖရိက နိုင္ငံ အတြက္လည္း အေရွ့ဆက္လွမ္းနိုင္မယ့္ အင္အားတစ္ခုပါပဲလို့ ဆိုတယ္။

ဝမ္းသာစရာသတင္းျပီးတဲ့ေနာက္မွာ စိတ္မခ်မ္းသာစရာ သတင္းတစ္ခုလည္း ဒီေန့ ထြက္ေပါှလာပါတယ္။ ေနာက္မိနစ္အနည္းငယ္ အတိအက်ေျပာရမယ္ဆိုရင္ (7:31:19 EST)ေနာက္ထပ္ ၅မိနစ္ခန့္ေလာက္မွာ က်ြန္ေတာှတို့ရဲ့ ဖိုးလမင္းခင္ဗ်ာ လက္နက္ျကီးထိမွန္တဲ့ ဒဏ္ေျကာင့္ အေပါက္ျကီး ၂ေပါက္ ထပ္မံျဖစ္ေပါှေတာ့မယ္လို့ဆိုပါတယ္။ အေျကာင္းကေတာ့ နာဆာ ကေန Lunar Crater Observing and Sensing Satellite (LCROSS) လို့ေခါှတဲ့ ျဂိုလ္တု လြွတ္တင္ျပီးေတာ့ ၎ယဉ္နဲ့အတူသယ္ေဆာင္လာတဲ့ ဒံုးပ်ံနဲ့ လကမဿဘာရဲ့ ေတာင္ဘက္ ဝင္ရိုးစြန္းနားကို ေဖာက္ခြဲေတာ့မွာမို့ပါ။ ေနာက္ထပ္ဒံုးပ်ံတစ္လံုးကိုေတာ့ ေနာက္ ၄မိနစ္အျကာမွာ ပစ္လြွတ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ လရဲ့ ေတာင္ဘက္ဝင္ရိုးစြန္းဟာ ေနေရာင္နဲ့ မထိေတြ့ဘဲ အရမ္းကို ေအးခဲေနတယ္လို့ဆိုပါတယ္။ ဒါ့ေျကာင့္ ဒီေရခဲျပင္ရဲ့ ေအာက္မွာ ေရေတြရွိေနနိုင္တယ္လို့ ယူဆျပီး ေဖာက္ခြဲမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေဖာက္ခြဲအားေျကာင့္ အပိုင္းအစေတြဟာ လမ်က္နွာျပင္ရဲ့ တစ္မိုင္နီးပါးအထိ ေရာက္ရွိလာနိုင္တယ္လို့လဲ သိရပါတယ္။ ျဂိုလ္တုဟာ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ အပိုင္းအစေတြကို စမ္းသပ္ ဓါတ္ပံုရိုက္ရင္း ရလာဒ္ကို ကမဿဘာေျမက ရံုးခ်ုပ္ဆီကို ခ်က္ျခင္း ပို့ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ ေဖာက္ခြဲျပီး ၄မိနစ္အတြင္းမွာပဲ ျဂိုလ္တုဟာ ေပါက္ကြဲသြားနိုင္လို့ပါတဲ့။ ေတာှေတာှမ်ားမ်ားကေတာ့ NASA ရဲ့ ၇၉သန္းတန္ လုပ္ရပ္ဟာ ေငြျဖုန္းတီးမွု သက္သက္ပဲလို့ ဆိုေနျကပါတယ္။ က်ြန္ေတာှအျမင္မွာေတာ့ ဒီဟာက စြန့္စားလြန္းရာက်ေပမယ့္ တစ္ဖက္ကလည္း ေရေတြရွိခဲ့ရင္ ဆိုတဲ့ ေမ်ွာှလင့္ခ်က္နဲ့ လုပ္ခဲ့တာလို့ပဲ ျမင္ပါတယ္။ ဘယ္လိုရလာဒ္ထြက္လာမလဲဆိုတာ ေစာင့္ျကည့္ျကပါစို့။

Update news ကို တင္ေပးသြားပါမယ္။

Links:
http://edition.cnn.com/2009/WORLD/europe/10/09/nobel.peace.prize/index.html
http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/index.html
http://donotbombthemoon.wordpress.com/
http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/10/08/AR2009100803408.html?hpid=moreheadlines

Copyright Information (2)

အရင္ပို့စ္မွာ copyright ဘာေျကာင့္ လိုသလဲဆိုတာကို ေျပာျပီးသြားျပီ။ ဒီတစ္ခါေတာ့ copyright ရဲ့ သေဘာ သဘာဝအေျကာင္းကို ဆက္ပါမယ္။

What does copyright protect?

စာေပ (literary work) နွင့္ဆိုင္ေသာ အရာမ်ား

- စာေစာင္၊ မဂဿဂဇင္း ေဆာင္းပါး၊ သီခ်င္းစာသား၊ reports၊ ဒိုင္ယာရီ၊ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ား၊ စတဲ့ စာေပနဲ့ဆိုင္တဲ့ အရာမွန္သမ်ွကို literary ေခါင္းစဉ္ေအာက္မွာ ထားရွိပါတယ္။ ကြန္ပ်ူတာ programs ေတြကိုလည္း ဒီေခါင္းစဉ္ေအာက္မွာပဲ ထားပါတယ္။

အနုပညာ (artistic work) နွင့္ဆိုင္ေသာ အရာမ်ား

- ပန္းခ်ီ အမ်ိုးမ်ိုး၊ ကာတြန္း၊ ပန္းပု၊ ရုပ္ထု၊ ဗိသုကာပညာရပ္ဆိုင္ရာ အေဆာက္ဦပံုမ်ား၊ ဓါတ္ပံု၊ ေျမပံုနွင့္ ဆိုင္ေသာပံုမ်ား

ျပဇာတ္ (dramatic work) နွင့္ဆိုင္ေသာ အရာမ်ား

- ဘဲေလးအက၊ ျပဇာတ္၊ ဇာတ္ထုပ္

သီခ်င္း (musical work) နွင့္ဆိုင္ေသာ အရာမ်ား

- အသံသြင္းထားေသာ သီခ်င္း နွင့္ ေတးဂီတ

ရုပ္ရွင္ ရိုက္ကူးေရး (cinematograph work) နွင့္ဆိုေသာ အရာမ်ား

- ဖလင္တြင္ပါရွိေသာ အရုပ္ အသံမ်ား၊ (စာသားနွင့္ အသံတို့ကို အထက္တြင္ေဖာှျပထားေသာ ဆိုင္ရာေခါင္းစဉ္ ေအာက္တြင္ ထည့္သြင္းထားပါသည္)

အသံသြင္း (sound redordings) ျခင္းနွင့္ဆိုင္ေသာ အရာမ်ား

- ေတးဂီတ သို့မဟုတ္ ေတးသရုပ္ေဖာှ ဇာတ္လမ္း ဆိုင္ရာမ်ား

ရုပ္သံလြွင့္ (broadcasts) ျခင္းနွင့္ ဆိုင္ေသာ အရာမ်ား

- တီဗီ ၊ ေရဒီယို မွ အသံလြွင့္မွုမ်ားသည္ အထက္တြင္ပါရွိေသာ အသံ၊ ရုပ္ရွင္ မ်ားတြင္ မပါဝင္ဘဲ သီးျခား ေခါင္းစဉ္ေအာက္တြင္ ရွိပါသည္။

ပံုနွိပ္ထုတ္ေဝေသာ (published editions) အရာမ်ား

- ပံုနွိပ္ထုတ္ေဝသူမ်ားတြင္လည္း စာေပ၊ အနုပညာ ေခါင္းစဉ္မ်ားေအာက္တြင္ မရွိပဲ သီျခားတည္ရွိပါသည္။

ထိုသို့ဆိုလ်ွင္ အထက္ပါ (အသံ၊ စာေပ၊ ရုပ္ရွင္ စသျဖင့္) ေခါင္းစဉ္မ်ားနွင့္ဆိ္ုင္ေသာ မူရင္း၊ကိုယ္ပိုင္ ( original) ျဖစ္သည့္ မည္သည့္အရာကို မဆို copyright က ကာကြယ္ေပးနိုင္ပါလိမ့္မည္။ မူရင္း၊ ကိုယ္ပိုင္ဆိုသည္မွာ အျခားမည္သည့္ ေနရာကမ်ွ တစ္ခုလံုးျဖစ္ေစ၊ တစ္စိတ္တစ္ေဒသကိုျဖစ္ေစ ကူးယူထားျခင္း မရွိေသာ အရာကို ဆိုလိုပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ တစ္ခု သတိျပုစရာရွိလာပါတယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ ပစဿစည္း တစ္ခုဟာ copyright တစ္မ်ိုးထက္ပိုျပီး ရွိနိုင္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ ဥပမာ။ ။ သီခ်င္း စီဒီတစ္ခုမွာဆိုရင္ စာသားက လိုင္စင္တစ္မ်ိုး၊ အသံက လိုင္စင္တစ္မ်ိုး ပါရွိနိုင္ပါတယ္။ အဲသလိုပဲ ဗီဒီယို စီဒီ၊ ဒီဗီဒီေတြမွာလည္း ရုပ္သံ၊ စာသားေတြတင္မကပဲ သီခ်င္းေတြ၊ ျပသခြင့္စတဲ့ သီျခားလိုင္စင္ေတြ ရွိနိုင္ပါတယ္။

What is copyright notice?

The copyright notice consists of the symbol ©, followed by the name of the copyright owner and the year of first publication: for example, “© Gus O’Donnell 1968”. For sound recordings, the letter “P” (for phonogram) in a circle or in brackets is used instead of the “C” in a circle.

Blogger.com ရဲ့ footer မွာ တစ္ခ်က္ျကည့္လိုက္ရေအာင္။ Copyright © 1999-2009 ဆိုျပီး ေရးထားတာ ေတြ့ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါ့အျပင္ All rights reserved. လို့လဲ တစ္ခ်ို့ဆိုဒ္ေနရာေတြမွာ ေတြ့ဖူးပါလိမ့္မယ္။ သေဘာကေတာ့ အဲဒီဆိုဒ္မွာ ရွိတဲ့ ပံုေတြ၊ စာေတြကို ယူသံုးခ်င္ရင္ သတိထားရမယ့္၊ လိုက္နာရမယ့္ အခ်က္ေတြ ရွိတယ္ဆိုတာကို သတိေပးတာပါ။ ကိုေမာင္လွရဲ့ ဓါတ္ပံုဆိုဒ္ကိုလည္း သြားျကည့္ရေအာင္။ Mg Hla © 2009 ဆိုျပီး ပံုေတြေပါှမွာ ေရးထားတာကို ေတြ့ရပါလိမ့္မယ္။

ဒီေလာက္ဆိုရင္ copyright notice ဟာ ဘာလဲဆိုတာကို အျကမ္းဖ်င္း သေဘာက္ေပါက္နိုင္ပါျပီ။ Copyright notice မွာပါဝင္တာေတြကို ဆက္ျကည့္ရေအာင္။ © ဆိုတဲ့ သေကဿငတ၊ ဖန္တီးထားတဲ့ ပစဿစည္းကို စတင္အသံုးျပုတဲ့ ခုနွစ္၊ သက္ဆိုင္ရာအမည္ စတာေတြ ပါတာေတြ့ရပါတယ္။ သေကဿငတကေတာ့ အထူးေျပာစရာမရွိပါဘူး။ သကဿကရာဇ္ကိုေတာ့ စတင္အသံုးျပုခ်ိန္မွစျပီး မူလ product ကိုေနာက္ထပ္ အသစ္ထည့္သြင္း/ျပင္ဆင္ခဲ့လို့ရွိရင္ ခုနွစ္အေဟာင္းကို မျပင္ဘဲနဲ့ အေနာက္ကေန ခုနွစ္အသစ္ ထည့္သြင္းေဖာှျပတာကို ေတြ့ရပါတယ္။ အေပါှမွာေရးထားသလို ၁၉၉၉-၂၀၀၉ ဆိုတာမ်ိုးပါ။ နာမည္ေနရာမွာလည္း ကိုယ့္အလုပ္ဟာ ကုမဿပဏီ အေနနဲ့ လုပ္တာမ်ိုးဆိုရင္ ကုမဿပဏီအမည္၊ အဖြဲ့အစည္းအမည္ စသျဖင့္ အသံုးျပုျပီး ကိုယ့္တစ္ေယာက္ထဲပဲ တစ္သီးပုဂဿဂလ ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ့္အမည္ကိုပဲ ထည့္သြင္းေလ့ရွိပါတယ္။

ဒီ copyright notice ကို ထည့္သြင္းေဖာှျပတာဟာ copyright ပိုင္ရွင္ကို ဆက္သြယ္ရန္ အလို့ငွာ ထည့္သြင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ဓါတ္ပံုတစ္ပံုမွာ copyright notice ထည့္မထားရင္ ဒီပံုဟာ copyright free လို့ သတ္မွတ္လို့ မရပါဘူး။ ဓါတ္ပံုရယ္လို့ ျဖစ္လာကတည္းက ဓါတ္ပံုရိုက္သူဟာ copyright ပိုင္ရွင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

copyright ပိုင္ရွင္ ျဖစ္လာဖို့ ဘာေတြလိုအပ္မလဲ?

ကိုယ့္ product ကို copyright-protected လုပ္ဖို့ နိုင္ငံေတာှေတာှမ်ားမ်ားအတြက္ေတာ့ ဘာမွ မလိုအပ္လွပါဘူး။ အလုပ္တစ္ခုကို တစ္ဦးတစ္စံုက ဖန္တီးလိုက္တာနဲ့ copyright ဆိုတာ ရွိလာျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ။ ။ ဓါတ္ပံုဆရာတစ္ေယာက္က ကင္မရာရိုက္တဲ့ ခလုတ္ကို နွိပ္လိုက္တာနဲ့ အဲဒီပံုရဲ့ copyright ပိုင္ရွင္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအခ်က္က နိုင္ငံကြာျခားမွုေပါှမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ Australia နိုင္ငံမွာဆိုရင္ေတာ့ copyright ပိုင္ရွင္ ျဖစ္လာဖို့အတြက္ register လုပ္စရာလိုမွာ မဟုတ္ေပမယ့္ US လိုနိုင္ငံမ်ိုးမွာ register လုပ္သင့္တယ္ (မလုပ္ရင္လည္း ရတယ္) ဆိုပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ copyright ရဲ့ သေဘာတရားက တစ္နိုင္ငံနဲ့ တစ္နိုင္ငံ လုပ္ထံုးအစဉ္အလာ ကြာျခားေပမယ့္လည္း သေဘာတရားက တူညီတယ္လို့ ယူဆျပီး Australia ရဲ့ copyright act ကို မူတည္ျပီး တင္ျပသြားပါမယ္။

Copyright ရဲ့ သက္တမ္း

Copyright ရွိေနျပီးသား product တစ္ခုဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ ပိုင္ရွင္၊ ထုတ္လုပ္သူရဲ့ သက္တမ္းကို အနွစ္ ၅၀ ေပါင္းတာနဲ့ ညီမ်ွပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ စတင္ထုတ္ေဝတဲ့ခုနွစ္ကေန ပိုင္ရွင္ ေသဆံုးျပီးေနာက္ အနွစ္ ၅၀ အထိရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နိုင္ငံအေပါှလိုက္ျပီး ကြာျခားနိုင္ပါတယ္။ Australia မွာကေတာ့ ၁ ဇန္နဝါရီ ၂၀၀၅ မွာ အေမရိကန္နဲ့ ကုန္သြယ္မွု သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ထိုးလိုက္တဲ့အတြက္ အဲဒီရက္ေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ေပါှလာတဲ့ copyright သက္တမ္းေတြဟာ အနွစ္ ၅၀ မဟုတ္ေတာ့ပဲ အနွစ္ ၇၀ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

ကိုယ့္ Copyright ဟာ တျခားနိုင္ငံေတြမွာေရာ အသံုးဝင္ပါ့မလား။

မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ နိုင္ငံေတာှေတာှမ်ားမ်ားမွာ အျကံုးဝင္တယ္လို့ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ နိုင္ငံအမ်ားစုဟာ WTO, WIPO, Berne Convention, WPPT, WCT စတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္၊ copyright ဆိုင္ရာ ကာကြယ္ခ်က္ နဲ့ သက္ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး ကာကြယ္မွုေတြကို လက္ခံ သေဘာတူထားတဲ့ နိုင္ငံေတြျဖစ္လို့ပါပဲ။ က်ြန္ေတာှတို့ ေရြွေတြနဲ့ တျခားေသာနိုင္ငံ ေတာှေတာှမ်ားမ်ား သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို လက္မွတ္ ထိုးမထားတဲ့အတြက္ ျပင္ပနိုင္ငံက copyright ေတြကို ျပည္တြင္းမွာ အက်ံုးမဝင္ပါဘူး။ (မေကာင္းတဲ့အခ်က္ေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ ေကာင္းတာကေတာ့ software စီဒီေတြ တစ္ခ်ပ္ ၅၀၀၊ ဒီဗီဒီဆိုရင္ ၁၅၀၀ သံုးလို့ ေကာင္းမွေကာင္း - စကားပိန္)

External Links & References

http://www.wipo.int/members/en/contact.jsp?country_id=116

http://nla.gov.au/nla.cat-vn4499160

http://www.burmalibrary.org/show.php?cat=1777&lo=&sl=1

http://www.myanmarpatent.com/copyright.htm

The Myanmar Copyright Act of 1914

http://www.benedict.com/info/Law/Notice.aspx#Ter

http://www.copyrightaid.co.uk/copyright_information/berne_convention_signatories

ဆက္ပါဦးမယ္။

ေတာှကီ

Copyright Information

Copyright အေျကာင္း ေက်ာင္းမွာ သင္ရေတာ့ ဒီေကာင့္အေျကာင္းကို ပိုသိလာတယ္။ ဒီအေကာင္ ဘယ္ေလာက္ အေရးပါလဲဆိုတာကိုလဲ ပိုနားလည္လာတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအေျကာင္းကို ေရးခ်င္စိတ္ ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခုေတာ့ ျကိုေျပာထားမယ္။ က်ြန္ေတာှ ေရးထားတဲ့အထဲမွာ အားလံုးဟာ အမွန္ေတြခ်ည္းပါလို အာမမခံနိုင္ပါဘူး။ က်ြန္ေတာှနားလည္မွု လြဲေနတာ ရွိေကာင္း ရွိနိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ျကိုတင္ေတာင္းပန္ထားပါရေစ။ မိတ္ေဆြ အခန့္သင့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ြန္ေတာှ့အေတြးကို တည့္ေပးပါလို့ ျကိုတင္ေျပာျကားလိုပါတယ္။

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

ျမန္မာဓေလ့မွာ ေဝမ်ွတယ္ဆိုတာ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ ဓေလ့တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ မရွိအတူ ရွိအတူ။ ကိုယ့္မရွိရင္ သူဆီက ယူတယ္။ သူဆီမွာ မရွိရင္ ကိုယ့္ဆီမွာ လာယူတယ္။ ငယ္ငယ္ကဆို အိမ္မွာ ဟင္းခ်က္ေနရင္ အေမက ေဘးအိမ္ကေန ခ်င္း(ဂ်င္း)တစ္တက္၊ ျကက္သြန္တစ္ဥ ေဘးအိမ္ကို သြားယူခိ္ုင္းတာကို တစ္ခ်ို့ေတြ ျကံဖူးျကမယ္ထင္တယ္။ အဲသလိုပဲ ေဘးအိမ္က သစ္ပင္ေတြခုတ္တဲ့အခါ ဓါး၊ ေပါက္တူး စသျဖင့္ လာငွားေလ့ရွိပါတယ္။ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ ဓေလ့လို့ ထပ္ေျပာပါရေစ။ စသျဖင့္ ခ်င္းတက္ေလးတစ္တက္၊ ဓါးေလးတစ္ေခ်ာင္းကို ငွားဖို့ ဝန္မေလးတတ္ျကပါဘူး။ ကိုယ္အသံုးမျပုတဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္ဖက္လူက အသံုးလိုလို့ လာငွားတာကို ဝမ္းသာအားရ ငွားေလ့ရွိပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ စီးပြါးေရး ေလာကမွာ အထူးသျဖင့္ ေငြေရးေျကးေရး ပတ္သတ္လာျပီဆိုရင္ စဉ္းစားလာျကပါတယ္။ ေဘးအိမ္က စီပြါးေရးလုပ္ငန္းတူလုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ကေနလာျပီး ခင္ဗ်ားတို့ စက္ရံုကေန ပုဆိုးေတြ ရက္တာလွတယ္ဗ်ာ က်ြန္ေတာှတို့ကိုလည္း ရက္နည္းေလးသိခ်င္လို့ ေျပာျပေပးပါလား။ အဲသလိုဆို ခင္ဗ်ားဘယ္လိုတုန့္ျပန္မလဲ။ ဒါမွမဟုတ္ ဓါတ္ပံုဆရာတစ္ေယာက္ဆီ သြားျပီ ခင္ဗ်ားရိုက္ထားတဲ့ပံုေတြ အရမ္းလွတယ္ဗ်ာ။ က်ြန္ေတာှသိမ္းထားခ်င္လို့ ေပးပါလား ဆိုျပီး သြားေမးရင္ေရာ? ေသခ်ာပါတယ္။ ဓါတ္ပံုဆရာက စဉ္းစားျပီေပါ့။ ကိုယ္တိုင္ အပင္ပန္းခံရိုက္ထားတဲ့ပံုေတြကို ဒီလူက အလြယ္တကူ လာေတာင္းေနပါလား။ သိမ္းထားရင္ ဟုတ္ေသးတယ္။ သူ့ရိုက္ပါတယ္ဆိုျပီး လုပ္လိုက္ရင္ ဒုကဿခ။ မေပးရင္လည္း မေကာင္းဘူး၊ မိတ္ေဆြမဟုတ္ဘူး ဘာညာ အျပစ္ေျပာခံရနိုင္ေသးတယ္။

ဒီလိုပဲ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္ရဲ့ ဒီဇိုင္းပံုစံ

စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ဟန္နဲ့ ေရးထားတဲ့ စာအုပ္ေလးတစ္အုပ္

ဇာတ္သဘင္ပညာရွင္တစ္ေယာက္ရဲ့ ...

ရုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္သူ တစ္ေယာက္ရဲ့ ...

ကဗ်ာဆရာ တစ္ေယာက္ရဲ့ ...

ပန္းခ်ီဆရာ တစ္ေယာက္ရဲ့ ...

သီခ်င္းေရးဆရာ တစ္ေယာက္ရဲ့ ...

ကြန္ပ်ူတာပညာရွင္ တစ္ေယာက္ရဲ့ ...

ဘေလာ့ဂ္ဂါတစ္ေယာက္ရဲ့ ...

စတဲ့ စတဲ့ မတူညီတဲ့ လမ္းေျကာင္းေပါှ ေလ်ွာက္ေနျကတဲ့သူေတြရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ ဖန္တီးခ်က္ေလးေတြကို တစ္စံုတစ္ေယာက္ကမ်ား ပိုင္ရွင္မသိဘဲ ကူးယူလိုက္တာေတြ၊ သူတို့ကိုယ္တိုင္ လုပ္ထားပါတယ္ဆိုျပီး တဆင့္တဆင့္ မ်ွေဝလိုက္တာေတြ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ ဘယ္အရာက ကိုယ္ပိုင္ဖန္တီးခ်က္ေလးေတြကို ကာကြယ္ေပးမလဲ။

အထက္က ေမးခြန္းေတြရဲ့ အေျဖကေတာ့ Copyright ဆိုတဲ့ စကားေလးတစ္လံုးပါပဲ။ (ျမန္မာလို ေကာှပီရိုက္ဆိုရင္ အေခြကူးတယ္ဆိုျပီးေတြးမိေနမွာဆိုးလို့ Copyright ဆိုျပီးေတာ့ ေရးပါမယ္ - စကားပိန္)။

What is Copyright?

မူပိုင္ခြင့္(CopyRight)ဟူသည္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ၏ ႏိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္မ်ားတြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည့္ လူ႔အခြင့္အေရးတစ္ရပ္ ျဖစ္သည့္အျပင္ ယဥ္ေက်းမႈလက္ရာတို႔ကို တရားဥပေဒအရ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးသည့္ ခံစားခြင့္ရွိေသာ အလြန္အေရးပါသည့္ လူမႈအခြင့္အေရးတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ - အာရွမူပိုင္ခြင့္လက္စြဲ (ေမာင္ဆုရွင္ဘာသာျပန္)၂၀၀၆-ခု၊ဇန္န၀ါရီလ - download here (စာမ်က္နွာ အကုန္မပါသလိုပဲ အျပင္မွာ ရွာလို့ရရင္ လိုခ်င္ပါတယ္ - စကားပိန္)

Copyright is a form of protection grounded in the U.S. Constitution and granted by law for original works of authorship fixed in a tangible medium of expression. Copyright covers both published and unpublished works. – US

Copyright is a type of legal protection for people who produce things like writing, images, music and films. It is a legal right to prevent others from doing certain things (such as copying and making available online) without permission. – AU

Copyright is a bundle of rights given to creators of works to make sure that only they can use and reproduce what they have created for their own purposes. It protects works like novels, computer programs, plays, sheet music and paintings. These rights enable a copyright owner to control the commercial exploitation of his work. – SG

Copyright is the exclusive right given by law for a determinable time period to the author of the work to control the use of the work in Malaysia. – MY

Copyright is a form of intellectual property that gives the author of an original work exclusive right for a certain time period in relation to that work, including its publication, distribution and adaptation, after which time the work is said to enter the public domain. - Wikipedia

Copyright ဆိုတာကို တစ္ေက်ာင္း တစ္ဂါထာ၊ တစ္ရြာတစ္ပုဒ္ဆန္းဆိုသလို နိုင္ငံအသီးသီးမွာ ကိုယ္ဆီ အဓိပဿပါယ္အမ်ိုးမ်ိုး ဖြင့္ဆိုထားျကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တူညီတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ဖန္တီးသူ (ဝါ) copyright ပိုင္ရွင္ရဲ့ ပိုင္ဆိုင္နိုင္စြမ္းကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ အခြင့္အေရးဟာ ပိုင္ရွင္လက္ထဲမွာပဲ ရွိတယ္ဆိုတာပါပဲ။

External Links:

1. http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%99%E1%80%B0%E1%80%95%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%84%E1%80%B7%E1%80%B9%28CopyRight%29

2. http://www.copyright.org.au/information/cit014/wp0125

3. http://www.copyright.gov/help/faq/faq-general.html#what

4. http://www.myipo.gov.my/en/faq/faq.html

5. http://www.ipo.gov.uk/types/copy.htm

6. http://www.ipos.gov.sg/leftNav/aboip/

7. http://en.wikipedia.org/wiki/Copyright

8. http://www.accu.or.jp/appreb/10copyr/10_3ws.html#ws0509

ဆက္လက္ေဖာှျပပါမယ္။